Wat een hitte!

Eén van de meest veronachtzaamde maar belangrijke rollen van een leidinggevende is het zijn van Hitteschild.

Als het goed is ben je integraal verantwoordelijk voor het team waaraan je leiding geeft. Dat alleen al is een statement waar niet iedere organisatie helder en duidelijk in is. Maar het zou wel zo moeten zijn…

Als je integraal verantwoordelijk wil zijn voor je mensen dan is je rol als hitteschild belangrijk. Zeker in een grotere organisatie komt er namelijk heel veel op mensen af.

Onlangs nog werd ik gebeld door iemand uit mijn netwerk die graag een training aan mijn team wilde geven over het omgaan met conflicten met ouders en leerlingen. Hoe communiceer je duidelijk, hoe zorg je voor een goede samenwerking et cetera. Niks mis mee, goed om te doen op zich.

Toch heb ik direct nee gezegd.

Mijn team moet ook (weer) een soort ICT-rijbewijs halen. Belangrijk op zich, want het komt ten goede aan het onderwijs. Toch hebben mijn medemanagers en ik gezegd: Doe het als je het erbij kunt hebben en anders kijken we naar een goede oplossing.

Ook zijn er teamleden die allerlei hele mooie ideeën hebben (die niet passen in de teamvisie) en die in het team willen bespreken. Hoewel je als leider initiatieven zult waarderen moet je ook hier zeggen: We focussen ons op de visie van het team en dit past daar helaas niet in.

Ik kan dit aanvullen met vele voorbeelden van interne en externe aangelegenheden die, als je niet oplet, op je team af blijven komen. Focus en visie ontbreken en de teamleden komen om in de vele dingen die erbij komen.

Als leidinggevende ben je verantwoordelijk voor het welbevinden en de motivatie van je mensen. Dat betekent soms nee zeggen tegen mensen die hoger in de organisatie iets van je team willen. Jij weet wat jouw mensen kunnen hebben, zij niet.

Dat levert soms wat hitte op. En jij bent het schild.

 

Protocollen en procedures

Onlangs vernam ik dat Nederlandse artsen en verpleegkundigen veel meer gebonden zijn aan protocollen en procedures dan Belgische. Belgische artsen kunnen daarom meer kijken naar wat de individuele patiënt nodig heeft en zijn doelgerichter omdat hij of zij qua aanpak van een ziekte meer vrijheid heeft.

Protocollen hebben ontegenzeggelijk voordelen. Het geeft duidelijkheid, borgt zorgvuldigheid, zorgt voor éénduidigheid (is dat een voordeel trouwens?), maakt duidelijk waar iets fout gaat. Het geeft dus ook meer rust.

Als je je (school-) organisatie dichttimmert met veel protocollen dan heeft dat ook zeker nadelen. Als alles geregeld is dan zou je zomaar minder zelf na kunnen gaan denken. Je gezonde verstand zegt iets anders dan het protocol, maar je volgt toch het protocol.

Toen ik een jaar of 16 was had ik een conrector en die zei altijd tegen een leerling die eruit was gestuurd: “Drie uur terugkomen! Wat heb je gedaan?” In die volgorde. Daar zat een pedagogische visie achter en het was volgens de afspraken van de school dat uitgestuurde leerlingen stevig werden aangepakt. Maar of dat nou wijs was?

Of wat dacht je van het protocol “boeken en huiswerk vergeten” Heb je wel een probleem als je een concentratieprobleem hebt en je thuissituatie is daarbij ook niet optimaal. Mag je na vijf keer vergeten een uur terugkomen.

Dat geldt evenzeer voor je teamleden/docenten. Als leidinggevende zul je maatwerk moeten bieden als het gaat om werkzaamheden en belasting. Slaafs een normjaartaak-formulier invullen en uitvoeren gaat sommige mensen de kop kosten. En dat wil een goede werkgever niet.

Meer protocollen leidt tot minder creativiteit, minder verantwoordelijkheidsgevoel, minder maatwerk, minder vrijheid en daarom voor veel mensen minder werkplezier.

Daarom mijn stelregel: Protocollen zijn er voor ons en niet allereerst wij voor de protocollen.